Theo kế hoạch, thị trường carbon trong nước sẽ bắt đầu thí điểm từ năm 2025 và chính thức hoạt động từ năm 2028. Việc triển khai thị trường này sớm mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và đồng thời đóng góp một vai trò quan trọng trong việc phát triển và bảo vệ rừng. Dưới đây là một số thông tin đáng chú ý về tín chỉ carbon và thị trường mua bán liên quan mà bạn nên biết.

1. Tín chỉ carbon là gì?

Tín chỉ carbon hay còn gọi là định mức carbon là một loại giấy phép cho phép chủ sở hữu thải ra một lượng khí CO2 hoặc một lượng khí nhà kính khác (CH4, NO2) tương đương CO2 theo mục tiêu đã cam kết. Tín chỉ carbon có thể hiểu như một loại tín chỉ có thể kinh doanh, trao đổi, mua bán giữa các đơn vị có lượng phát thải CO2 dư thừa và thiếu trên thị trường. 

Mỗi tín chỉ carbon tương đương với một tấn khí CO2. Giá của một tín chỉ carbon thường dao động từ 6USD đến gần 100 USD, phụ thuộc vào thời điểm và quy mô của các lô tín chỉ carbon.

Tìm hiểu về thị trường tín chỉ carbon

2. Lịch sử phát triển thị trường carbon

Thị trường tín chỉ carbon bắt nguồn từ Nghị định thư Kyoto của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, được thông qua vào năm 1997. Theo Nghị định thư Kyoto, các quốc gia có dư thừa quyền phát thải có thể bán hoặc mua từ các quốc gia phát thải nhiều hoặc ít hơn mục tiêu cam kết.

Qua đó đã tạo ra một loại hàng hóa mới là các chứng chỉ giảm/hấp thụ phát thải khí nhà kính. Bởi vì carbon (CO2) là khí nhà kính quy đổi tương đương của mọi khí nhà kính, các giao dịch trên thị trường này thường được gọi là mua bán, trao đổi carbon, hình thành nên thị trường tín chỉ carbon.

Lịch sử phát triển thị trường carbon

3. Phân loại thị trường tín chỉ carbon

Thị trường tín chỉ carbon được phân loại thành hai loại chính: thị trường carbon bắt buộc và thị trường carbon tự nguyện. Sau Nghị định thư Kyoto, thị trường carbon đã phát triển mạnh tại các quốc gia châu Âu, châu Mỹ và châu Á, với hai loại thị trường chính như sau:

Thị trường carbon bắt buộc (Mandatory Carbon Market): Đây là thị trường mà việc mua bán carbon phụ thuộc vào cam kết của các quốc gia trong Công ước khung Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC) nhằm đạt được mục tiêu cắt giảm khí nhà kính. Thị trường này mang tính bắt buộc và chủ yếu áp dụng cho các dự án trong cơ chế phát triển sạch (CDM), Cơ chế phát triển bền vững (SDM), hoặc đồng thực hiện (JI).

Thị trường carbon tự nguyện (Voluntary Carbon Market): Đây là thị trường dựa trên cơ sở hợp tác thỏa thuận song phương hoặc đa phương giữa các tổ chức, công ty, hoặc quốc gia. Bên mua tín chỉ tham gia vào các giao dịch tự nguyện để tuân thủ các chính sách về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG) nhằm giảm dấu chân carbon.

 

4. Các thị trường carbon lớn trên thế giới

Hiện nay, theo đánh giá tổng quan, các thị trường carbon quan trọng trên thế giới bao gồm:

Thị trường Phát thải Liên minh châu Âu (EU ETS): Được thành lập từ năm 2005, đây là thị trường carbon quốc tế đầu tiên, là công cụ chính của Liên minh châu Âu để ứng phó với biến đổi khí hậu. Thị trường này đóng vai trò quan trọng trong việc thực thi cam kết của Liên minh châu Âu theo Nghị định thư Kyoto và Thỏa thuận Paris. Chiếm khoảng 45% tổng lượng phát thải trong khu vực và khoảng 3/4 tổng thị trường carbon toàn cầu.

Thị trường carbon Trung Quốc: Trung Quốc bắt đầu xây dựng thị trường carbon trong Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2011 – 2015. Sau đó, họ thí điểm thị trường này tại các khu vực và thành phố có mức độ kinh tế đa dạng. Ngày 16/7/2021, thị trường carbon Trung Quốc chính thức vận hành nhằm đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.

Các thị trường carbon lớn trên thế giới

5. Sàn giao dịch tín chỉ carbon bao giờ có ở Việt Nam

Sàn giao dịch tín chỉ carbon sẽ xuất hiện ở Việt Nam theo Nghị định số 06/2022/NĐ-CP, Chính phủ đã ban hành nhằm giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức hội thảo về đề án “Phát triển thị trường carbon tại Việt Nam,” dựa trên nền tảng này, dự kiến Việt Nam sẽ thực hiện thí điểm thị trường carbon từ năm 2025 và chính thức vận hành vào năm 2028.

Theo đề án, nước ta sẽ bắt đầu thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon vào năm 2025, bao gồm việc xây dựng quy chế vận hành, cơ chế mua bán, và trao đổi tín chỉ carbon trong và ngoài nước. Mục tiêu là đảm bảo phù hợp với quy định pháp luật và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Đến năm 2028, Việt Nam dự kiến chính thức triển khai sàn giao dịch tín chỉ carbon, bao gồm quy định các hoạt động kết nối, mua bán và trao đổi tín chỉ carbon giữa các đơn vị, doanh nghiệp trong nước và thậm chí với thị trường quốc tế.

Như vậy, qua bài viết trên mọi người đã có được những kiến thức cần thiết liên quan đến thị trường tín chỉ carbon. Nếu bạn cần biết thêm thông tin nào về thị trường này hãy liên hệ trực tiếp với Asiawind để được hỗ trợ nhanh chóng. 

Kết nối facebook với chúng tôi: https://www.facebook.com/profile.php?id=100088349523311